DE VERBODEN LEZING
De lezing heet "Het geheim van geluk". En het is een verboden lezing. Waarom?
Als je de geschiedenis nagaat, zijn alle mensen die beweren wat ik beweer, verketterd.
Bij een van deze figuren wil ik vandaag stilstaan. Baruch Spinoza. Een filosoof uit de zeventiende eeuw. De Gouden Eeuw. Toen Nederland het machtigste land ter wereld was. En het meest liberale. In alle andere landen van Europa regeerde de kerk. Als je niet geloofde wat daar verteld werd, dan deden ze je pijn. Je kon zelfs ter dood veroordeeld worden. Zodoende vluchtten de grootste denkers en kunstenaars naar de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. We waren toen niet alleen economisch, maar ook cultureel gezien het belangrijkste land ter wereld. Wat heeft dat opgeleverd? In dat vrije klimaat kon een denker als Spinoza geboren worden. Zijn gedachtegoed vormt de basis voor de periode in de geschiedenis van Europa die de Verlichting wordt genoemd. Vanaf toen bepaalde niet God, maar het verstand van de mens de waarheid. De Verlichting wordt ook wel de eeuw van de rede genoemd. Die bracht ons het mechanisch wereldbeeld. Met als gevolg: tot op de dag van vandaag zien wetenschappers het heelal als een machine, waarvan de werking met gezond verstand kan worden begrepen.
Maar. Dat was niet hoe de grondlegger van deze stroming dacht. Voor Spinoza betekende Verlichting iets anders dan wat geschiedenisboeken erover schrijven.
De denker werd bij leven uit de Joodse geloofsgemeenschap verbannen en was gedwongen anoniem te publiceren. Bovendien werden zijn boeken na zijn dood verboden.
Dat is opmerkelijk. Hij woonde in het meest vrijdenkende land van Europa.
Het inzicht dat ik met deze lezing wil delen is dat Spinoza zich met een onderwerp bezighield, waar tot op de dag van vandaag een moreel verbod op rust. Hij streefde naar spirituele verlichting. Zoals alle alchemisten voor hem dat ook deden. En die werden door het volk gezien als occultisten. Als zwarte magiërs.
VOORSTELLEN
Laat ik mezelf eerst even voorstellen. Mijn naam is Paul van Schaik. Als spiritueel leraar, gelukscoach en als schrijver heet ik Solomon Soul. Dus vandaag sta ik hier als Solomon Soul.
MIJN FILOSOFIE
Waar komt mijn filosofie op neer? De werkelijkheid is subjectief. Voor honderd procent. Non-duaal wordt dat ook wel genoemd. Op het hoogste abstractieniveau is het één mind.
Wat concreet betekent dat je als mens de wereld om je heen schept. Je bent op het diepste niveau mind. Je creëert dus je eigen persoonlijkheid en vanuit je zelfbeeld schep je de wereld. Zo ervaar je dat misschien niet. Want je zelfbeeld ontstaat als vanzelf. Het wordt gevoed door erfelijk materiaal en je ervaringen. Het leven overkomt je, als het ware. Toch tref je in haast elke spirituele leer de oproep om opnieuw geboren te worden. Wat daarmee wordt bedoeld, daarover verschillen de meningen. Mijn stelling is dat je wordt uitgenodigd om te ontwaken. Je kunt stijgen in bewustzijn. Tot aan verlichting toe.
MEMOIRES
Daar kwam ik achter na een persoonlijk drama. Ik heb dat hele verhaal in mijn debuutroman beschreven. (Er zijn online nog een aantal tweedehands exemplaren beschikbaar). Een korte samenvatting:
Een aantal jaar geleden organiseerde ik een popfestival. Stamping Ground. Een reünie van Holland Pop, of het Kralingen popfestival, zoals het in de herinnering is gebleven. Dat stond bekend als het Woodstock van Europa. Mijn poging had niet het beoogde resultaat. Om het zacht uit te drukken. Het eindigde ermee dat ik werd uitgeroepen tot meest verguisde festivalorganisator van Nederland. Ha ha.
Dat de organisatie niet slaagde lag zowel aan mezelf als aan de onmogelijkheid van de missie. Dus, okay, helemaal aan mezelf. Ik kwam er gaandeweg achter dat het niet mogelijk was om de bands buiten monopolist Mojo/LiveNation om boeken, toch zette ik door. Een monopolie is bij wet verboden, dus, naïef als ik was, geloofde ik dat het dan ook niet bestaat. Als je wil lachen om een persoonlijk drama kun je mijn boek lezen, maar vandaag wil ik het hebben over wat het gebracht heeft. Over mijn grootste inzicht: in waar je als mens de meeste angst voor hebt, ligt juist je verlossing.
In mijn geval. Mijn inspanningen leidden ertoe dat ik door een menigte werd uitgelachen en beschimpt. In de krant, op de radio en op de sociale media. Een soort volkstribunaal. Zo van op het marktplein bekogeld worden met rotte tomaten.
DE LES
Wat ik daarvan leerde:
1. Mensen conformeren zich naar de macht. Ook al zijn ze het daar niet mee eens, ze accepteren onbewust wie er de baas is. En dat is doorgaans wie het meeste geld heeft.
2. Dat waar je bang voor bent nooit een goede reden is om bang voor te zijn. Want het bestaat niet. Niet werkelijk. Je creëert het zelf.
Die moet ik even uitleggen. Je bent bang om uitgelachen te worden. Of beschuldigd. Op dierlijk niveau staat dat gelijk aan uit de groep gestoten worden, wat voor het ego voelt als sterven. Schaamte en schuld zijn de vervelendste gevoelens die je als mens kunt hebben. Mee eens?
Maar toen ik daags na het ‘Meest verguisde festivalorganisator’ artikel mijn laptop openklapte en op feestboek de meute tekeer hoorde gaan…Toen gebeurde het compleet tegenovergestelde van wat ik had verwacht. Geen schaamte, geen schuldgevoel. In een paar tellen begreep ik dat het niet over mij ging wat daar geschreven werd. Het ging over die mensen zelf. Over hun angst. Hun paniek. Hoe harder ze aan het schelden waren, des te banger waren ze om zelf eens geslachtofferd te worden. Dat inzicht viel binnen.
En in plaats van slecht, voelde ik me heel goed. Licht. Opgewekt en vredig. Mijn angst was verdwenen. Compleet. Alle angst. Alsof je de stop uit het gootsteenputje trekt. De opgekropte angst van jaren raakte ik in een keer kwijt.
En het mooie: dat gevoel hield maandenlang aan.
Zo ongeveer: Je loopt over straat en kijkt om je heen. Zo! mooie boom. Zo! mooi gebouw. Alles vond ik mooi. De hele schepping vond ik fantastisch. Inclusief de mens en wat ie allemaal had toegevoegd.
VERLICHTING: IEDEREEN KAN HET
Daar ben ik over gaan lezen. Wat dat nu was. Waarom ik me zo vredig, kalm en zelfverzekerd voelde. Onaantastbaar. Onkwetsbaar.
In de wetenschappelijke literatuur was er weinig over te vinden, maar wel in de spirituele werken. Die heb ik verslonden. Dat wat ik voelde leek wel heel erg veel op wat in die boeken verlichting wordt genoemd.
En ik dacht: zo wil ik me altijd wel voelen.
Toch, na een paar maanden werd het minder. Dat werkt zo: als twee mensen van verschillend bewustzijnsniveau met elkaar communiceren, kom je ongeveer op het gemiddelde uit. Dus. Je medemens haalt je, als je niet alert bent, uit je hoge staat.
Die permanente staat was ik dan kwijt, ik kon het nog wel oproepen. En nog steeds kan ik dat. Iedereen kan dat. Er is niets moeilijks aan. Verlichting is voor iedereen toegankelijk. Als je begrijpt wat het is.
VERLICHTING
Dat is dan ook mijn missie. Uitleggen wat verlichting is en duidelijk maken dat het voor iedereen bereikbaar is. En dat het zeer de moeite waard is. Je hoeft er niet jarenlang voor in een klooster in Tibet te mediteren. Het enige wat je nodig hebt is het geloof dat het kan.
Hoe komt het dat je zeer waarschijnlijk denkt dat het voor jou niet is weggelegd?
Heel eenvoudig. Omdat het duizend jaar lang verboden was om je er mee bezig te houden. De kerk verbood het. De mensen die ernaar streefden werden opgehangen. Dat waren de alchemisten.
Van alchemisten weet je waarschijnlijk dat het de wetenschappers waren, voordat driehonderd jaar geleden de wetenschappelijke methode werd ingevoerd. En dat ze zich bogen over alle vraagstukken. Natuurkunde, wiskunde, sociale wetenschappen. Ze hielden zich niet aan de vakgebieden zoals we die nu kennen. Een geleerde zocht naar de waarheid. Punt. Op welk gebied dan ook. Maar minder bekend is dat het menselijk geluk hun hoofdonderwerp was. Naast het ontrafelen van de geheimen van het heelal, hielden ze zich vooral bezig met het perfectioneren van zichzelf. Met verlichting.
De kerk stak daar een stokje voor. Die was erop tegen dat mensen voor God gingen spelen. Die verbood alchemie. Op straffe van de dood.
Daarom opereerden de geleerden ondergronds. Ze hielden er een geheime bibliotheek op na en verstopten zich in laboratoria, waar ze in mysterieuze potjes en pannetjes roerden.
Daar gingen ze zogenaamd ‘lood in goud’ veranderen. Tegenover de buitenwereld deden ze of ze gek waren, dat was hun verdediging. Intussen waren ze bezig om ‘als God' te worden.
Hoe? Ze waren gespecialiseerd in transformatie. Ze wisten hoe ze hun lagere gevoelens als schuld en schaamte (lood) moesten omzetten in licht (goud). Daar komt het woord verlichting vandaan. Het betekent jezelf verlichten van je (psychologische) last.
Hoe doe je dat? Je lagere gevoelens, die altijd voortkomen uit angst, omzetten in hogere?
Dat kan ik hier alvast verklappen. Door ze aandacht te geven. Als je aankijkt waar je bang voor bent, dan genees je. Je transformeert de angst in liefde. Zo word je vrij.
Maar dat was dus verboden. De kerk hanteerde gruwelijke methoden om de geleerden te straffen. Het heeft onze voorouders enorm afgeschrikt. Die hebben gezien dat alchemisten werden opgehangen. Zo durfde haast niemand er meer aan te beginnen. Het streven naar geluk, naar verlichting, werd een no go area. En die angst hebben wij geërfd.
Zoals dat met angsten gaat. Die worden van generatie op generatie overgedragen. We hebben een heleboel gemeenschappelijke angsten waarvan we de oorzaak niet kennen.
We zijn bijvoorbeeld bang voor ratten. Waar komt die angst vandaan? In de middeleeuwen verspreidden ze de pest. Terwijl, er is niets aan de hand met die beestjes.
Totaal onnodig die angst.
Hoe het met de meeste angsten werkt: als je het object van angst aankijkt -De muis. De spin, of de eekhoorn zonder mooie staart (de rat )- dan is het weg.
En ik ben er sinds mijn 'openbare veroordeling' van overtuigd dat het voor alle angsten geldt. Als je de oorzaak van je angst aankijkt, lost de angst op.
HET GEHEIM VAN GELUK
Enfin.
Alchemisten zochten naar het geheim van geluk. Ze waren gespecialiseerd in verlichting.
De bron der bronnen van hun kennis is te vinden op de Emerald Tablet. Een meer dan vijfduizend jaar oude smaragden tafel. Daarop staat een scheppingsformule. Volgens de legende stamt de formule nog van de verdwenen beschaving Atlantis. Hij is ons overgeleverd via de God van de wijsheid: Thoth. Zo noemden de Egyptenaren hem. De Grieken noemden hem Hermes en de Romeinen, Mercurius.
Nu komt het moeilijkste stukje van de lezing. Maar ook het leukste, vind ik. Ik ga de scheppingsformule voorlezen. Het is een poëtische tekst. In deze formule is de Steen der Wijzen verstopt. Wie weet pik jij hem er ook meteen uit. Let op:
Tabula smaragdina Hermetis Trismegisti.
De smaragden tafel (1) van Hermes Trismegistus.
Verum, sine mendacio, certum et verissimum:
(Het volgende is) waar, zonder leugen, zeker en zeer waar:
Quod est inferius est sicut quod est superius
“Wat lager is, is zoals wat hoger is
et quod est superius est sicut quod est inferius
en wat hoger is, is zoals wat lager is”;
ad perpetranda miracula rei unius.
(Denk hieraan) bij het verrichten van de wonderen van de ene zaak (2).
Et sicut res omnes fuerunt ab uno, meditatione unius,
En zoals alle dingen zijn ontstaan uit het ene, door bezinning (3) op het ene,
sic omnes res natae ab hac una re adaptatione.
zo (zijn) alle dingen geboren uit deze ene stof door middel van aanpassing (4).
Pater eius est Sol, mater eius est Luna.
De vader ervan is Zon (5), de moeder ervan is Maan (5).
Portavit illud ventus in ventre suo.
De wind (6) heeft het gedragen in zijn buik.
Nutrix eius terra est, pater omnis telesmi totius mundi est hic.
De voedster van de aarde zij is (7), vader aller perfectie de wereld hij is/zij is hier (8).
Virtus eius integra est.
De kracht ervan is volkomen.
Si versa fuerit in terram, separabis terram ab igne, subtile ab spisso suaviter.
Als deze kracht op aarde gegoten is, moet je voorzichtig (9) aarde van vuur scheiden, het fijne van het grove.
Magno cum ingenio ascendit a terra in coelum
(Als je te werk gaat) met groot verstand, stijgt (deze kracht) van de aarde op naar de hemel,
iterumque descendit in terram et recipit vim superiorum et inferiorum.
daalt weer af naar de aarde en ontvangt energie van het hogere en het lagere.
Sic habebis gloriam totius mundi.
Zo zul je de glorie van de hele wereld verwerven.
Ideo fugiet a te omnis obscuritas.
Daardoor (10) zal alle duisternis van je wegvluchten.
Haec est totius fortitudinis fortitudo fortis,
Dit is de kracht in zijn meest geconcentreerde vorm (11),
quia vincet omnem rem subtilem omnemque solidam penetrabit.
omdat (deze kracht) elke ijle en vaste stof (12) zal doordringen.
Sic mundus creatus est.
Zo is de wereld geschapen.
Hinc erunt adaptationes mirabiles, quarum modus est hic.
Op de wijze die hier beschreven is (13), zullen hieruit wonderlijke aanpassingen voortkomen.
Itaque vocatus sum Hermes Trismegistus, habens tres partes philosophiae totius mundi.
Daarom word ik Hermes Trismegistus genoemd, omdat ik de drie delen van de filosofie van de gehele wereld bezit.
Completum est quod dixi de operatione solis.
Dit is wat ik te zeggen had over de werking van Zon (14).
Het doorgronden van de betekenis van deze formule noemen alchemisten het Grote Werk.
Spinoza heeft hem opgelost. Het gaat om deze zinnen: Alles komt voort uit het ene. En zoals alle dingen zijn ontstaan uit het ene, door bezinning (3) op het ene, zo (zijn) alle dingen geboren uit deze ene stof door middel van aanpassing (4).
Het universum heeft een oerstof, zegt de formule. Een bouwsteen. Alchemisten noemen dat de Steen der Wijzen.
Het leek me wel een uitdaging om deze formule te begrijpen.
KORTE UITLEG
Ik zal de formule in mijn woorden verklaren:
Wij zien hier vaste materie. De tafel. Die stoel.
Ik ga ervan uit dat iedereen hier wel iets van scheikunde weet. De objecten om ons heen en wijzelf ook, zijn opgebouwd van atomen. Piepkleine lichtjes. met een heleboel niets ertussen. Het is het beeld dat je op een heldere nacht ziet. Een sterrenhemel (Zo boven, zo beneden).
In de formule gaat het over de ene stof waar alles van gemaakt is. Wat betekent dat zowel de sterren, het licht, als de ruimte ertussen van die stof gemaakt zijn (en wijzelf ook).
Dat wat er tussen de lichtjes zit is geen niets, maar juist een (fijne) stof, een kracht. Een kracht die wij niet kunnen waarnemen. Een intelligente kracht. Die drukt op die deeltjes en die houdt ze op de plek waar ze moeten staan. Aan die kracht danken ze hun vorm. Die lichtjes staan in een bepaalde verhouding tot elkaar. Ze vormen een patroon.
En dat wij die vorm als materie kunnen ervaren en waarnemen, komt doordat wij zelf ook van die kracht zijn gemaakt. Ons bewustzijn is van dezelfde ’stof’ gemaakt.
De spreuk zegt dat het heelal een scheppend bewustzijn is. Alles komt voort uit het ene, door meditatie op het ene. Alles is van deze ene stof gemaakt, die zich aanpast.
Dat zal die stof via frequenties doen, lijkt me. Gedachten/licht/energie frequenties, die op verschillende hoogten, in verschillend tempo bewegen.
LANGE VERSIE
Binnen dat gemeenschappelijke bewustzijn, ervaren wij als mensen die atomen in dat patroon als hetzelfde object.
Met onze geest, onze verbeelding, creëren we de vorm. Dat doen we onbewust.
Er bestaat een onpersoonlijk bewustzijn in ons, dat is bij ons allemaal hetzelfde. Dat creëert automatisch de objecten/de materie in onze waarneming. We hebben dat niet door, het gaat onbewust, en het is een gezamenlijke creatie.
Ons bewustzijn is onderdeel van een oneindig groot bewustzijn. The All is mind.
Het onpersoonlijke, het onbewuste, deel hebben we gemeenschappelijk. Dat zou je ook God kunnen noemen. Ik noem het liever bewustzijn. God is een gekleurde term. In elk geval. Wij en alles om ons heen zijn van bewustzijn gemaakt. Van het ene. De ene stof.
En wil je die ene stof toch God noemen, dan zijn wij van God gemaakt. God is in ons en wij zijn in God.
CONCLUSIE
Baruch Spinoza heeft de formule ontrafeld. De kern van zijn filosofie: alles is een. Alles is van het ‘lichaam’ van God gemaakt. Hij noemt dat substantie of natuur.
Kijk het publiek aan en vraag of het duidelijk is.
Het doet er uiteindelijk niet toe of je hem begrijpt, het vereist enig abstract denkvermogen, het gaat er natuurlijk om wat je ermee kan. Je kunt de formule gebruiken om natuurlijke processen mee te versnellen. Zo ook je eigen spirituele ontwikkeling. Je kunt jezelf ermee transformeren. Daar kom ik zo op.
Voor Spinoza betekende het ontrafelen van de formule dat hij als eerste geleerde in het westen (waarvan bekend) zegt: God als een persoon bestaat niet. Dat is het alchemistisch perspectief. Alles is God.
BIJBEL
Spinoza was Joods. Met dit nieuwe perspectief ging hij vervolgens de bijbelverhalen analyseren. Als God als persoon niet bestaat, maar bewustzijn is, kun je die verhalen dus ook niet letterlijk nemen.
Een voorbeeld: Als je leest dat God water in wijn verandert, dan moet je dat niet begrijpen als de man Jezus die water in wijn kan omtoveren. Er wordt de werking van het onpersoonlijke mee bedoeld. Het ontwerp van het al. Dat wolken regen laten vallen, op de vruchtbare bodem, waar druivenplanten uit groeien. En als je de druiven laat fermenteren verandert het in wijn. Aan dat hele proces komt geen mensenhand te pas. Dat is allemaal natuur. God.
Dus het wonder van water in wijn veranderen, dat doet de natuur.
De verhalen in het Nieuwe Testament gaan allemaal over de onzichtbare kracht. Over de natuur. En die werking is gepersonifieerd in de figuur Christus.
Spinoza is de laatste grote alchemist. Er wordt ook beweerd dat Newton het was. Maar van hem is vast komen te staan dat hij de Steen der Wijzen niet gevonden heeft. Hij dacht dat het om een fysieke steen ging. In zijn geschriften is te lezen dat hij op allerlei locaties naar speciale stenen zocht om lood in goud mee te veranderen. Hoe belangrijk Newton ook voor de wetenschap is geweest, op alchemistisch vlak was hij verbazend naïef.
Dat Spinoza het Grote Werk van de alchemie wel heeft volbracht kan je afleiden van zijn filosofie. Zoals ik net vertelde, hij bedacht dat God geen persoon is en dat alles natuur is. Onderdeel van God. Dat heeft hij rechtstreeks van de smaragden tafel gepikt.
Spinoza werd verketterd. Hij werd voor atheïst uitgemaakt. Terwijl, dat is hij niet. Hij zegt alleen dat God en materie één zijn.
Maar goed. Samen met Descartes werd hij als rationalist bestempeld en hij wordt tot op de dag van vandaag als grondlegger van de Verlichting beschouwd.
De Verlichting zegt: We kunnen alles met de reden oplossen. Het menselijk verstand kan alle geheimen van de natuur ontrafelen.
Spinoza wordt op een lijn met Descartes gesteld. Van deze denker kennen jullie misschien de spreuk: cogito ergo sum. Ik denk dus ik besta.
Wat natuurlijk flauwekul is. Het staat ook lijnrecht tegenover Spinoza, die zegt: alles is bewustzijn. Denken is onderdeel van bewustzijn. Bewustzijn komt eerst. Spinoza zou zeggen: Ik ben bewust dus ik besta èn ik denk.
Hij verbeterde Descartes op een essentieel punt. Maar op de een of andere manier is dat nooit doorgedrongen in het westerse wetenschappelijke denken. Misschien wel omdat het te abstract is om voor te kunnen stellen. En dat ik het zelf wel begrijp heeft ook niets met intelligentie te maken. Ik voel het zo.
VERKETTERD
Het spannende van het verhaal vind ik dat Spinoza de waarheid sprak en uit de Joodse gemeenschap werd gezet. EN zijn boeken werden verboden, toen Willem lll aan de macht kwam. Er kwam een einde aan de welvaart en de vrijheid. De Gouden Eeuw was voorbij. De censuur bezorgde ons een gemankeerd wetenschappelijk perspectief. Want aan Descartes danken we ons huidige mechanische wereldbeeld. De wetenschappers van nu proberen het universum te begrijpen alsof het een machine is. Volgens Spinoza, de alchemisten en volgens mij, kun je zo nooit tot de essentie doordringen.
Als bewustzijn op de eerste plaats staat, zoals de scheppingsformule zegt, dan is denken secundair. Denken is het transporteren en combineren van ideeën binnen het bewustzijn. (Met de term bewustzijn bedoel ik de alles doordringende intelligente energie/kracht).
Dat is niet alleen wetenschappelijk gezien een revolutionair inzicht -er is een realiteit voorbij denken- want het zet op metafysisch vlak alles op losse schroeven, het is ook van praktisch belang voor het individu. Want zodra je leert bij jezelf je denken van je bewustzijn te scheiden, dan begint een ontwakingsproces. Ontwaken is een staat van zijn waarbij je uit het tijdgebonden denken stapt. Iedereen heeft die ervaring weleens, maar omdat hij zo vluchtig is herken je hem niet. Zoom je erop in, zoals de alchemisten deden, dan kom je in een 'goddelijke' staat.
Neem voor nu even aan: als je uit de ‘illusie’ van het denken stapt, blijft er puur bewustzijn over. Aanwezigheid. Dat is Verlichting.
POLITIEK
Even een uitstapje naar de politieke geschiedenis.
Hoe kon Nederland zo’n machtig land worden, dat ook nog eens de belangrijkste wetenschappers voortbracht?
Dat heeft hoogleraar strategisch leiderschap Bob de Wit beschreven in zijn boek Society 4.0. Een must read. Dat kwam doordat ons land als eerste een bottom-up bestuur kreeg. Beleid werd niet meer gedicteerd door een figuur met ‘bovenmenselijke’ macht. De Nederlandse kooplieden stuurden de Spaanse koning naar huis.
Daarvoor was er eeuwenlang feodalisme geweest. Landeigenaren waren de baas en boeren waren lijfeigenen. Een top-down bestuur. In de Nederlanden kreeg voor het eerst de burger de macht. En deze bottom-up organisatie leidde tot ongekende groei en welvaart.
Het mooie van het inzicht van De Wit is de parallel die hij trekt met het heden. Ook nu staan we op een sociaal-maatschappelijk-politiek kantelpunt. De top-down organisatie wankelt. Multinationals, bankiers en ngo’s besturen de wereld, maar zijn niet in staat de wereldproblemen op te lossen. Intussen verstevigen ze op slinkse wijze hun macht via hun monopolie op geld en door de wereldbevolking te 'digitaliseren'.
En wat ik aan zijn theorie zou willen toevoegen is dat de politieke omwenteling, die tot de Gouden Eeuw leidde, met het gedachtegoed Spinoza een psychologische/spirituele grondslag kreeg.
Tot dan werd algemeen aangenomen dat een koning zijn macht aan God dankte. Spinoza schopte met zijn filosofie dat fundament onderuit. Voor het eerst durfde een wetenschapper te zeggen dat God niet bestond als een wezen dat op de achtergrond de touwtjes in handen heeft. God kan geen macht aan een koning of een paus verlenen. Je hoeft ook God helemaal niet te aanbidden. Je bent zelf van God gemaakt.
Dat inzicht kun je zien als de ultieme emancipatie van de mens. En dat inzicht moet nog steeds doordringen.
SPINOZA VERSUS DESCARTES
Maar dat is niet helemaal het thema van de lezing. Waar waren we gebleven?
O ja Descartes, Spinoza.
Het invoeren van de wetenschappelijke methode betekende het einde van de alchemie.
Daardoor werd Spinoza minder relevant. Die had een non-duale zienswijze. Alles is één. Om de waarheid te vinden dien je als mens in de gedachten van God te kruipen. Dat is het alchemistische vertrekpunt voor waarheidsvinding. We vinden dat tegenwoordig belachelijk. In de gedachten van God kruipen. Omdat het wetenschappelijke standpunt is dat God niet bestaat. De wetenschap zegt: kom eerst maar eens met bewijzen.
Terwijl je ook zou kunnen zeggen: dat je een bewust en denkend wezen bent, is het bewijs. Het ligt helemaal aan je definitie van God.
Zou je Spinoza goed begrijpen, dan voegt dat een compleet nieuwe dimensie aan de wetenschap toe. Want hij zegt dat het bewustzijn de wereld schept. Het is een permanent scheppingsproces. Waar we zelf deel aan hebben.
Wetenschappers als Bruce Lipton en Rupert Sheldrake die dat beweren en het op het terrein van biologie met wetenschappelijke experimenten hebben aangetoond zijn verketterd.
WAT HEBBEN WE AAN SPINOZA?
Als je als uitgangspunt neemt dat bewustzijn de enige scheppende kracht is in het universum, dan is dat een aanbeveling om op je eigen scheppende kracht te vertrouwen. Het onpersoonlijke bewustzijn en jouw persoonlijke bewustzijn zijn een.
Dus ook bij het scheppen van geluk in je leven, of het scheppen van je eigen persoonlijkheid, of het veranderen van de samenleving kun je vertrouwen op die kracht.
De essentie van schepping is dat er een idee werkelijkheid wordt.
Voor de wereld werd geschapen, was er de idee wereld (de grot van Plato).
En alles wat we om ons heen zien, zijn ideeën die werkelijkheid zijn geworden.
Volgens de scheppingsformule is de idee boom, compleet met zijn moleculaire structuur tot en met zijn natuurkundige werking, een idee in de allmind. Deze allmind, de intelligente onzichtbare substantie, formeert via frequenties een vorm die wij mensen als boom ervaren. Wijzelf zijn van diezelfde substantie gemaakt. Wij zijn een uitdrukking van de idee mens.
Binnen dit gemeenschappelijke bewustzijn ervaart de mens de boom.
Oja. Wat hebben we aan dit uitgangspunt? Als mens kunnen we gebruik maken van het scheppende vermogen van bewustzijn. Wij kunnen de allmind nadoen.
Als we lang en intensief aan een idee vasthouden dan wordt het werkelijkheid.
Als meerdere mensen hetzelfde idee hebben gaat het sneller. Enerzijds doordat die mensen gedrag gaan vertonen dat het doel dichterbij brengt. Anderzijds doordat de allmind niet anders kan dan zijn scheppingskracht aan het gemeenschappelijke idee verbinden.
Wanneer je als individu het concept van jezelf wil veranderen en je geeft dat idee je bewuste aandacht, dan dwing je de scheppende allmind, het grote bewustzijn, om deze geboorte te ondersteunen. Het kan niet anders dan realiteit worden (of het nu een goed of een slecht idee is).
Ons werk bestaat er bij deze manier van schepping uit om belemmerende gedachten te weren. Tegenstrijdige ideeën werken je schepping tegen.
Veel van die belemmerende gedachten danken wij aan het christendom. Dat gedachtegoed is in het gemeenschappelijke onderbewuste terechtgekomen.
Ook al zijn de kerken leeg, we leunen op christelijke overtuigingen. Dat het leven lijden is bijvoorbeeld. Of het christelijk perspectief van een Koninkrijk dat zal worden gebracht bij de wederkomst van de profeet. En dat er een hemel na de dood zou zijn, waar we worden beloond voor onze goede daden.
Maar ook dat we als mens niet perfect zijn, want alleen God is perfect.
We zitten vol met onbewuste aannames, pure fantasie, die we hebben geërfd. Die belemmeren ons geluk en onze scheppingskracht.
Ga je uit van Spinoza dan is de bedoeling dat je zelf je perspectief verandert zodat je het Koninkrijk gaat zien. Je creëert zelf de hemel op aarde. Je streeft als mens naar verlichting. Dat is het doel van je leven.
SCHEPPINGSFORMULE IN DE PRAKTIJK
Hoe dan?
Wat is verlichting? Wat mij betreft: het onderscheid kunnen maken tussen bewustzijn en denken.
Stel jezelf eens voor dat je hier nu zit zonder te denken. Dus zonder te oordelen. Je kunt je dan niet slecht voelen. Want dat is een oordeel. 'Ik voel me slecht' is een gedachte.
Hoe je je voelt is altijd gekoppeld aan wat je denkt.
Dus verlichting is het vermogen om je eigen gedachten te wantrouwen. Zodra je dat doet kun je je op elk moment goed voelen. Je bent vrij. Zonder gedachten ben je alleen bewustzijn en daar ben je altijd vrede.
De scheppingsformule zegt niet dat je doel is om als een zombie voor je uit te staren en gelukkig te gaan zitten zijn.
Die beschrijft hoe je jezelf kunt transformeren naar een meer gelukkige staat.
En met een staat bedoel ik het totaal van reacties dat je vertoont op prikkels van buitenaf.
Dus hoe je reageert op je omgeving.
De scheppingsformule leert je om te stijgen in bewustzijn. Om een hogere staat te bereiken.
Nu zijn er een heleboel staten. Als je jezelf wil veranderen is het zaak om heel bewust te kiezen naar welke staat je wil veranderen. Welke eigenschappen horen bij de staat van een succesvolle persoon, of bij de staat van een gelukkige huisvrouw of bij die van multimiljonair? Zo'n staat is als een gedragssjabloon.
Laten we in dit voorbeeld meteen voor het hoogste gaan. De verlichte staat.
Hoe ziet die eruit? Mijn naamgenoot Paulus heeft die eens beschreven in dertien brieven. Die vormen het fundament van het Nieuwe Testament. Hij gaf de verlichte staat de naam Christus. Dan heb je meteen een beeld. Welke eigenschappen? Hij vergeeft iedereen, hij voelt altijd vrede, hij is in een flow (hij loopt over water).
Okay. Je kent de belangrijkste eigenschappen en hebt een beeld. Op dat beeld ga je mediteren.
‘De vader ervan is Zon (5), de moeder ervan is Maan (5)’. Waarmee wordt bedoeld: je brengt je idee via meditatie over van je bewuste (Zon), naar het onderbewuste (Maan).
Als de inspiratie om jezelf te veranderen is binnengevallen moet je ‘voorzichtig (9) aarde van vuur scheiden, het fijne van het grove’. Wat blijft er van het idee over als het enthousiasme is verminderd, en je er langer over hebt nagedacht. Wat is de ziel van het idee?
Dat beeld haal je je zo vaak mogelijk voor de geest. In geval van verlichting, met Christus als sjabloon, dan is de ziel van je concept: vrede. Hoe voelt dat?
Vlak voor het slapengaan is een goed moment om dat te doen. Tussen waken en slapen kun je het concept makkelijk op je onderbewuste overdragen. Want je bewustzijn, de vader, is ‘de zon’, dag, En je onderbewuste, ‘de maan’, nacht.
Zo bevrucht je jezelf als het ware met je nieuwe zelfconcept.
En die zwangerschap duurt. Dat moet je lang volhouden. Er je toewijding aan geven.
Want wat gebeurt er in de praktijk: de buitenwereld blijft je zien als de persoon die je was. Je naasten hebben een beeld van jou in hun gedachten en vinden dat je daar aan moet blijven voldoen. Bovendien is je onderbewuste programma, je geconditioneerde gedrag uitermate hardnekkig.
Hoe lang? Bij mij duurt een transformatie doorgaans zes weken. Maar het is voor iedereen anders. En het ligt er ook aan naar welke staat je wil transformeren.
In elk geval. Het begint met geloven. Je gelooft in de nieuwe versie van jezelf. Die versie is al aanwezig in het grote bewustzijn. Alles is daar aanwezig. Het is de ideeënwereld.
De formule beschrijft dat er een scheppingsmoment bestaat waarop het lagere het hogere raakt en het lagere bevestiging van het hoge ontvangt. Je concept ontvangt de kracht van de oersubstantie, van het ene, en het wordt realiteit.
Dan verandert vloeibaar in vast. Dat moment van schepping wordt in het Nieuwe Testament veelvuldig beschreven. Christus (een symbool voor de allmind in jou) raakt dan iemand aan en diegene geneest spontaan. Of die staat op uit de dood. Of…dat zijn de wonderen.
Als je het Nieuwe Testament leest op de manier die Spinoza voorstelt, dan worden de verhalen een psychologisch drama waarin jij alle personen zelf bent. Je bent zowel de lamme (een persoon die niet gelooft dat hij zichzelf kan veranderen) als de verlosser (het scheppende bewustzijn).
Die zogenaamde wonderen beschrijven het effect dat jouw idee voldoende vast is geworden en bevestiging van het ‘hogere’ krijgt. Jouw individuele bewustzijn krijgt bevestiging van het grote bewustzijn. Je gaat van geloven naar zeker weten.
Dat is niet het moment dat je bevestiging van de buitenwereld krijgt. Het is het moment van de bevruchting. Als jij mentaal hebt besloten om te veranderen en je concept helder hebt.
Dat duurt drie dagen. In de bijbel wordt dat de wederopstanding genoemd.
Als het zo makkelijk is? Waarom doet niet iedereen dit, worden we allemaal verlicht met bloemen in ons haar?
Omdat. Een mentale staat is niet permanent. Het is een spoor. De staat is wel vast, die is net als alle ideeën aanwezig in het grote bewustzijn. Maar het is en blijft een idee in je bewustzijn. Daarin houden zich nog meer ideeën op. Je vorige zelfconcept bijvoorbeeld. Als je niet alert bent, val je al snel terug op je oude concept.
Je kunt er daarom altijd vraagtekens bij zetten als iemand zegt: Ik ben verlicht.
Zoals ik al zei: verlichting is een staat. Het is niet permanent. Je kunt ernaar streven om zo vaak mogelijk in die staat te zijn. Dat kan wel.
Omdat ik zelf nogal enthousiast was over de mogelijkheid en er studie naar gedaan heb, via spirituele boeken, ben ik een opleiding gaan volgen om er anderen mee te helpen.
DAVID R. HAWKINS
Wat ik allereerst op de opleiding leerde. Het wetenschappelijk onderzoek naar geluk zegt dat de nummer één voorwaarde voor geluk is dat je als mens betekenis geeft aan je leven.
De gelukkigste mensen hebben altijd een missie. Een doel dat boven hun privéleven uitstijgt.
En als dat een gemeenschappelijk doel is, versterkt de groep het geluksgevoel.
De nummer twee voorwaarde voor geluk is: sociale contacten. De gelukkigste mensen hebben een netwerk waar ze op kunnen leunen.
Dan volgt er nog een hele rij, zoals gezond eten, bewegen etc, maar de eerste twee zijn het belangrijkst. Aangetekend: onderzoek naar geluk is uiteindelijk altijd relatief. Er is heel veel onderzoek gedaan, dat wel, maar het is altijd gebaseerd op het antwoord van proefpersonen dat ze geven op de vraag: Hoe gelukkig ben je?
Op de opleiding is de rode draad de bewustzijnsschaal. Die is ontwikkeld door David R. Hawkins. Hawkins was een psychiater die niet geloofde in het voorschrijven van pillen. Hij heeft een wetenschappelijke onderbouwing ontwikkeld voor het fenomeen van het stijgen in bewustzijn. Een wetenschappelijke fundering die niet algemeen is geaccepteerd. Hawkins werd, uiteraard zou ik bijna zeggen, verketterd. Wat niet wegneemt dat de bewustzijnsschaal een heel betrouwbaar handvat biedt als je wilt werken aan persoonlijke ontwikkeling.
Hij zegt dat je als mens per dag door verschillende staten reist. Onderin staat schaamte, bovenin verlichting. We ontwikkelen tijdens ons leven een bepaalde voorkeursstaat. Sommige mensen zitten bijvoorbeeld veel in angst, of in woede. Dat is dan je terugkerende staat.
Door bewust te worden van je gevoel kun je stijgen. Als je verdriet voelt, kun je jezelf daarin verliezen. Het kan dagen duren, zo niet jaren. Maar zodra je bewust wordt van het gevoel, en je kijkt het aan, dan lost het op. Je geeft het aandacht, tot het verdwijnt (je geeft het gevoel aandacht, niet het verhaal). En dan stijg je in bewustzijn. Het moment van bewustwording is een verlicht moment.
Het is heel praktisch toepasbaar.
Als je bijvoorbeeld woede voelt, omdat je in een gesprek wordt uitgedaagd door iemand met een andere mening, dan kun je je daar op dat moment bewust van worden en het aandacht geven. Wat betekent dat je het onderwerp laat rusten en eerst je boze gevoel behandeld. Je stapt uit de staat. En hoe bewuster je je van je gevoel bent, des te eerder kun je jezelf corrigeren. Zo klim je op.
Om terug te komen op de essentie
van verlichting. Als je het onderscheid kunt maken tussen je bewustzijn en je denken, hoef je jezelf nooit te verliezen.
Een mooie metafoor daarvoor vind ik: jij bent de zon, je gedachten zijn de wolken.
Als je je gedachten serieus neemt en die van andere mensen, dan ben je de wolken. Donkere wolken als er woede is en verdriet en noem maar op. Word je bewust, dan ben je de zon. Daar voel je je altijd goed. Met je aandacht bepaal je of je de wolk of de zon bent.
Op onze Recharge Retreats krijg je hier les in. Je leert hoe je jezelf kunt transformeren naar een meer gelukkige versie van jezelf. En hoe je op elk moment de zon kunt zijn.
Kortom hoe je altijd innerlijke vrede kunt vinden, ofwel gelukkig kunt zijn.
